Spontaniczny porządek a polityka - Piotr Szafruga

Czy porządek społeczny wymaga istnienia świadomego kreatora? Teoria spontanicznego porządku odpowiada przecząco na to pytanie. Wiele zjawisk społecznych, które wydają się być realizacją jakiegoś planu, są w rzeczywistości niezamierzonym efektem oddolnych działań jednostek. Co więcej, powstania złożonych struktur nie da się zaplanować. Ze względu na ograniczenia poznawcze człowieka mogą one zaistnieć tylko w sposób spontaniczny. Jednocześnie podejście to nie jest powszechnie obecne w naukach społecznych. W szczególności dotyczy to nauk politycznych. Autor pokazuje, że teoria ta może jednak znaleźć szerokie zastosowanie w opisie i wyjaśnianiu zjawisk politycznych.

Książka przedstawia propozycję nowego podejścia do badania zjawisk politycznych oraz uzupełnia lukę, jaką jest brak w naukach społecznych, w szczególności politologii, szerszej refleksji nad zagadnieniem nieplanowanego porządku.

Piotr Szafruga pomysłowo wykorzystał potencjał heurystyczny austriackiej szkoły ekonomii, by ukazać mechanizm powstawania porządku spontanicznego oraz trochę paradoksalną rolę podmiotowości działających ludzi, a także sposoby i trudności badania tych globalnych rezultatów zbiorowej aktywności ludzi. […] Autor zaprezentował dużą orientację w rozważanej problematyce, dociekliwość i staranność badawczą, umiejętność operowania argumentami oraz dyscyplinę wykładu. Dodatkowo pracę cechuje duża przydatność osiągniętych przez niego wyników dla metodologii nauki o polityce i heurystyczne walory dla badaczy nowych tendencji rozwojowych i nowych form podmiotowości politycznej.

Prof. dr hab. Tadeusz Klementewicz

Książka Piotra Szafrugi jest pracą bardzo wartościową. Autor podejmuje w niej bardzo ważny, zarówno z teoretycznego jak i z praktycznego punktu widzenia, problem poprawnego wyjaśnienia wyłaniania się porządku politycznego. Wydaje się, że zaproponowane przez autora zastosowanie teorii spontanicznego porządku może być bardzo płodne i stać się zaczynem większego programu badawczego w naukach politycznych. Na podkreślenie zasługuje też elokwencja i swoboda poruszania się przez autora tej bardzo złożonej materii epistemologicznej, metodologicznej i filozoficznej.

Prof. dr hab. inż. Witold Kwaśnicki

Książka powstała na podstawie pracy doktorskiej obronionej w Uniwersytecie Jagiellońskim. Promotorem pracy była prof. Barbara Krauz-Mozer, a pormotorem pomocniczym dr Iwona Jakimowicz-Pisarska.